Ο μηχανισμός δράσης της γεμφιβροζίλης δεν έχει σαφώς καθοριστεί. Στον
άνθρωπο, η γεμφιβροζίλη διεγείρει την περιφερική λιπόλυση των
λιποπρωτεϊνών που είναι πλούσιες σε τριγλυκερίδια όπως η VLDL και τα
χυλομικρά (με διέγερση της LPL). Η γεμφιβροζίλη αναστέλλει επίσης τη
σύνθεση της VLDL στο ήπαρ. Η γεμφιβροζίλη αυξάνει τα HDL
2
και ΗDL
3
υποκλάσματα καθώς επίσης και τις απολιποπρωτεΐνες Α-Ι και Α-ΙΙ.
Μελέτες σε πειραματόζωα υποδεικνύουν ότι η ανακύκλωση και απομάκρυνση
της χοληστερόλης από το ήπαρ αυξάνεται με τη γεμφιβροζίλη.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι θεραπεία με φιβράτες μπορεί να μειώσει τα συμβάματα
στεφανιαίας νόσου αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη θνησιμότητα από
όλες τις αιτίες στην πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου.
Στην μελέτη «Helsinki Heart Study», η οποία ήταν μια μεγάλη, ελεγχόμενη με
εικονικό φάρμακο (placebo), μελέτη με 4081 άνδρες, 40 έως 55 ετών, με
πρωτοπαθή δυσλιπιδαιμία (με κυρίως αυξημένη μη-HDL χοληστερόλη +/-
υπερτριγλυκεριδαιμία), αλλά χωρίς προηγούμενο ιστορικό στεφανιαίας νόσου,
η γεμφιβροζίλη 600 mg δύο φορές ημερησίως, προκάλεσε μια σημαντική μείωση
των ολικών τριγλυκεριδίων του πλάσματος, της ολικής και χαμηλής
πυκνότητας λιποπρωτεϊνικής χοληστερόλης και σημαντική αύξηση της υψηλής
πυκνότητας λιποπρωτεϊνικής χοληστερόλης. Η αθροιστική αναλογία των
καρδιακών τελικών σημείων (θάνατος καρδιακής αιτιολογίας και μη-
θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου) κατά τη διάρκεια 5ετούς
παρακολούθησης ήταν 27,3/1.000 στην ομάδα της γεμφιβροζίλης (56 άτομα) και
41,4/1.000 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (84 άτομα) δείχνοντας μια
σχετική μείωση κινδύνου της τάξεως του 34% (95% διάστημα εμπιστοσύνης, με
εύρος 8,2 έως 52,6, p<0,02) και μια απόλυτη μείωση κινδύνου της τάξεως του
1,4% στην ομάδα της γεμφιβροζίλης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.
Υπήρξε μια μείωση κατά 37% του μη-θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου
και μια μείωση κατά 26% των θανάτων καρδιακής αιτιολογίας. Ο αριθμός των
θανάτων κάθε αιτιολογίας δεν διέφερε (44 στην ομάδα της γεμφιβροζίλης και
43 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου). Διαβητικοί ασθενείς και ασθενείς με
σοβαρές αποκλίσεις των λιπιδιακών κλασμάτων έδειξαν μια μείωση των
τελικών σημείων της στεφανιαίας νόσου κατά 68% και 71% αντίστοιχα.
Η μελέτη VA-HIT ήταν μια διπλά τυφλή μελέτη σύγκρισης γεμφιβροζίλης (1200
mg ημερησίως) με εικονικό φάρμακο σε 2531 άνδρες με ιστορικό στεφανιαίας
νόσου, επίπεδα HDL-C < 40 mg/dL (1,0 mmol/L), και φυσιολογικά επίπεδα LDL-
C. Μετά από ένα χρόνο, το μέσο επίπεδο HDL-C ήταν 6 % υψηλότερο και το
μέσο επίπεδο τριγλυκεριδίων ήταν 31 % χαμηλότερα στην ομάδα υπό θεραπεία
με γεμφιβροζίλη συγκριτικά με την ομάδα υπό θεραπεία με εικονικό φάρμακο.
Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο μη-θανατηφόρου εμφράγματος του
μυοκαρδίου ή θανάτου καρδιακής αιτιολογίας εκδηλώθηκε στο 17,3 % των
ασθενών υπό θεραπεία με γεμφιβροζίλη και στο 21,7 % των ασθενών υπό
θεραπεία με εικονικό φάρμακο (μείωση στο σχετικό κίνδυνο 22%, 95% CI, 7 έως
35 %, p=0,006). Μεταξύ των δευτερευόντων καταληκτικών σημείων, οι
ασθενείς υπό θεραπεία με γεμφιβροζίλη παρουσίασαν μείωση του σχετικού
κινδύνου κατά 25 % (95% CI–6-47%, p=0,10) για αγγειακό εγκεφαλικό
επεισόδιο, 24% (95% CI 11-36%, p< 0,001) για το συνδυασμένο καταληκτικό
σημείο θανάτου από στεφανιαία νόσο, μη-θανατηφόρο έμφραγμα του
μυοκαρδίου ή επιβεβαιωμένο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, 59% (95% CI 33-
75%, p<0,001) για παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, και 65% (95% CI
37-80%, p< 0,001) για καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή.
10